Najem okazjonalny i najem instytucjonalny – czym jest i czym się różni?

Polacy coraz częściej wynajmują mieszkania. Od 2017 roku pojawiły się 2 nowe formy regulujące kwestie między najemcą, a wynajmującym. Do kogo są skierowane i czym się różnią? Dowiesz się czytając nasz artykuł.

Jaka jest różnica między zwykłym najmem, a najmem okazjonalnym?

Najważniejszą różnicą jest możliwość eksmitowania z mieszkania lokatora, jeśli nie spełnia on warunków umowy (np. takiego który nie płaci czynszu). Poprzednio w oparciu o zwykłą umowę najmu, wynajmujący mógł pozbyć się z mieszkania uciążliwego najemcy dopiero po wskazaniu zastępczego lokalu socjalnego. Nic dziwnego, że wielu właścicieli mieszkań obawiało się wynajęcia lokalu osobą, do których miały jakiekolwiek wątpliwości. W przypadku najmu okazjonalnego, najmujący musi wskazać lokal do jakiego przeprowadzi się, gdy umowa wygaśnie lub zostanie wypowiedziana. Dodatkowo, powinien przedstawić też oświadczenie właściciela wskazanego mieszkania.

Co to jest najem instytucjonalny?

Najem instytucjonalny wykorzystują natomiast firmy, dla których wynajem nieruchomości mieszkalnych stanowi źródło dochodów. Przykładem może być Resi4Rent – firma zajmująca się wynajmem nieruchomości z rynku pierwotnego, których jest właścicielem. Działa ona obecnie w największych miastach w Polsce, a docelowo do 2023 ma dysponować kilkoma tysiącami własnych nieruchomości, z których wszystkie wynajmowane są na zasadzie najmu instytucjonalnego.

Pokazuje to, jak jedna decyzja ustawodawcy może stworzyć nowe rozwiązania na rynku. Wcześniej firmy niechętnie zajmowały się i inwestowały w nieruchomości na wynajem, wychodząc z – całkiem słusznego – założenia, że przy braku ochrony ich interesów jest to po prostu nieopłacalne. Brak konieczności wskazania lokalu zastępczego ułatwi wielu osobom wynajem mieszkania, a dodatkowo powstaną nowe nieruchomości budowane przede wszystkim pod wynajem instytucjonalny.

Najem okazjonalny – co to jest

Najem okazjonalny wprowadziła przyjęta w wrześniu 2017 roku „Ustawa o Krajowym Zasobie Nieruchomości”. Wprowadziła ona do „Ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego” definicję najmu okazjonalnego, jako „Umową najmu okazjonalnego lokalu jest umowa najmu lokalu mieszkalnego, którego właściciel, będący osobą fizyczną, nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie wynajmowania lokali, zawarta na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat.”. Widzimy tu od razu dwie zasadnicze różnice w porównaniu z najmem instytucjonalnym. Po pierwsze: właściciel mieszkania nie może prowadzić działalności gospodarczej. A po drugie: okres najmu może wynosić maksymalnie 10 lat.

Podobnie jak umowę o najmie instytucjonalnym, umowę o najmie okazjonalnym podpiszemy jedynie u notariusza. Od tego momentu wynajmujący ma 14 dni na zgłoszenie umowy do właściwego Urzędu Skarbowego. Jeśli tego nie zrobi, to z automatu stanie się ona zwyczajną umową najmu, którą od lat regulują przepisy Kodeksu Cywilnego.

Rynek wynajmu mieszkań rośnie

Wynajmujemy coraz więcej, ale ciągle daleko nam do naszych zachodnich sąsiadów. W Niemczech w mieszkaniach, które nie są ich własnością mieszka prawie 50% osób. Dla porównania w Polsce jest to niecałe 15%, ale wraz z takimi rozwiązaniami jaki najem okazjonalny i instytucjonalny – będzie stale rosła. Co ciekawe im bogatszy kraj, tym więcej osób decyduje się na umowę wynajmu zamiast aktu własności. W Rumunii mieszkania wynajmuje jedynie około 3% obywateli, w zachodniej Europie średnia wynosi około 30%.