Wreszcie na własnych śmieciach

Gminy będą pilnować segregacji oraz edukować obywateli. Segregacja opłaci się, bo będą za to niższe rachunki za wywóz – powiedział minister środowiska Andrzej Kraszewski w wywiadzie dla „Metra”.

Prezentując założenia nowej ustawy podczas seminarium w Kancelarii Prezydenta, wiceminister Bernard Błaszczyk zapowiedział, że gmina będzie właścicielem śmieci i to ona będzie odpowiadała za ich zagospodarowanie.  Nowe przepisy, proponowane przez resort środowiska, powinny wejść w życie jeszcze w tym roku.

Dzięki nowej ustawie, w Polsce zostaną w pełni wdrożone unijne przepisy, które m.in. nakazują utylizację i odzyskiwanie opakowań.

Przypomnijmy – przystępując do UE, Polska zobowiązała się do osiągnięcia konkretnych celów, m.in. ograniczenia ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, przeznaczonych do składowania. Do końca tego roku w Polsce musi nastąpić ograniczenie do nie więcej niż 75% wagowo całkowitej masy tych odpadów w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995r. (do końca 2013 r. – do nie więcej niż 50%, a do końca 2020 r. do nie więcej niż 35% tych odpadów). Obecnie na składowiska trafia ponad 90% odpadów ze strumienia ogółu odpadów komunalnych.

„Narzędzia, którymi teraz gminy dysponują, zużyły się” – powiedział Bolesław Grygorewicz, zastępca prezydenta Bydgoszczy. „Jeżeli nie zmienimy obecnego systemu, na pewno nie uzyskamy efektów ekologicznych, co do których osiągnięcia zobowiązaliśmy się wstępując do Unii” – zaznaczył.

Samorządowcy od kilkunastu lat podkreślają, że nie ma możliwości prowadzenia właściwej gospodarki odpadami bez przekazania gminom własności odpadów komunalnych. „Nie ma odpowiedzialności bez własności” – to hasło pojawiało się wielokrotnie podczas seminarium w Kancelarii Prezydenta RP. Mówiono również o tym, że brakuje w Polsce wystarczającej ilości instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów.

Tadeusz Wrona, doradca Prezydenta RP podkreśla, że system, który chce wprowadzić resort środowiska, sprawdził się w większości krajów europejskich oraz w tych polskich miejscowościach, w których dzięki referendum gminy stały się właścicielami odpadów. „Pszczyna, Legionowo i Komorniki Wielkopolskie to przykłady, które pokazują, że można osiągnąć o wiele wyższy recykling i niższe opłaty” – powiedział.

W nowym systemie za odbiór śmieci będą płacili mieszkańcy i właściciele nieruchomości. Wysokość tych opłat ustalą gminy. Pieniądze będą bezpośrednio wpływały do urzędów gmin, a nie – jak dotychczas – do firm odbierających nieczystości. Jak zaznaczył wiceminister, wysokość tych opłat będzie zależała od tego, jak odpady będą zagospodarowane, m.in. czy będą segregowane.

Bernard Błaszczyk poinformował, że w ciągu najbliższych dwóch tygodni zostaną zakończone prace nad projektem ustawy o odpadach. Resort chce, by weszła ona w życie do końca tego roku.

Prace nad nowymi przepisami przewidują dwa warianty dla gmin: wariant A, gdzie gmina pobiera opłatę od mieszkańców i w trybie zamówień publicznych wyłania wykonawcę (opłata jest uzależniona od liczby mieszkańców) i wariant B, w którym odbierający odpady działa na terenie gminy na podstawie zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza, prezydenta, a właściciel odpadów musi podpisać umowę z wykonawcą (gmina to kontroluje, a rada gminy może w drodze uchwały ustalić górne stawki opłat). Prawdopodobnie gminy będą mogły wybrać wariant, który im bardziej odpowiada. Jednak prace jeszcze trwają, na ostateczne propozycje resortu trzeba poczekać jeszcze około 2 tygodni.

Ministerstwo myśli także o kodeksie, w których znalazłyby się wszystkie przepisy dotyczące gospodarki odpadami. Obecnie takie regulacje znajdują się w różnych ustawach i rozporządzeniach. Potrzeba na to zdaniem resortu około 2 lat.

Zdaniem prof. Marka Górskiego z Uniwersytetu Łódzkiego, należy dążyć do konsolidacji przepisów. „Mamy teraz ku temu dobrą okazję” – powiedział.