Historia koszykówki – początki oraz jak gra zmieniała się w czasie

Historia koszykówki – kto ją wynalazł?

Historia koszykówki zaczyna się w roku 1891. Sport ten został wynaleziony przez kanadyjskiego nauczyciela wychowania fizycznego Jamesa Naismitha. Naismith chciał opracować zabawną i zdrową grę dla swoich uczniów w Springfield College w stanie Massachusetts. Zacznijmy jednak od samego początku. James Naismith po ukończeniu studiów teologicznych w Presbyterian College w Montrealu w wieku 31 lat postanowił rozwijać swoją pasję związaną z lekkoatletyką i zapisać się na wychowanie fizyczne w Springfield College (wówczas znany jako YMCA Training School). W tym okresie wychowanie fizyczne nie było popularnym kierunkiem.

Uczył go Luther Halsey Gulick, który jest dziś uważany za ojca rekreacji i wychowania fizycznego w Stanach Zjednoczonych. Około zimy 1891 r. pogoda się ochłodziła i jego klasa nie mogła już uczestniczyć w sportach na świeżym powietrzu, takich jak piłka nożna, baseball czy lacrosse. Aby nie dopuścić do zaniechania treningów i ćwiczeń oraz utraty formy wyrobionej latem uczniowie uczęszczali na gimnastykę, marsze oraz siłownię. Niestety były to zajęcia monotonne i nudne, dlatego przeprowadzono zebranie wydziału, aby znaleźć rozwiązanie dla niezadowolonych studentów.

James Naismith – prekursor koszykówki

Pod koniec roku Gulick zlecił Naismithowi wymyślenie nowego sportu. Nauczyciel wykorzystał swoją niebywałą kreatywność i wymyślił coś, co wszyscy znamy dzisiaj jako grę w koszykówkę. Warto wspomnieć, że historia koszykówki zrodziła się po znalezieniu 18-calowego kwadratowego kosza na brzoskwinie, który podarował Naismithowi lokalny woźny pracujący na uczelni. Naismith przybił dwa kosze do dolnych poręczy balkonu po obu stronach parkietu. Następnie przy każdym koszu postawił mężczyznę, którego zadaniem było wyciąganie piłek z kosza i przekazanie jej ponownie do gry. Pomysł wycięcia otworu, aby piłka wypadała, narodził się kilka lat później.

Wszystkie mecze koszykówki, w tym oczywiście NBA można obstawiać u ponad 20 legalnych bukmacherów w Polsce. Jednym z nich jest Betfan, który działa na rynku od 2019 roku. Firma posiada licencję Ministerstwa Finansów i dysponuje zakładami przedmeczowymi oraz live. Jeśli jesteś fanem jednego z najpopularniejszych sportów na świecie i chcesz mieć dostęp do atrakcyjnych kursów w ligach krajowych i międzynarodowych, skorzystaj z pakietu powitalnego i wpisz podczas rejestracji kod promocyjny superbet, który gwarantuje Ci bonus od depozytu oraz zakład bez ryzyka, dzięki któremu możesz postawić pierwszy kupon koszykówki, nie martwiąc się o stratę kapitału!

Oryginalne zasady koszykówki

Naismith nie stworzył wszystkich zasad od razu, ale kontynuował ich modyfikację. Pierwotnie spisano 13 głównych zasad, a niektóre są nadal częścią współczesnej gry. Ciekawostką jest fakt, że oryginalne zasady gry Naismitha sprzedano na aukcji w 2010 roku za kwotę 4,3 miliona dolarów! Historyczne pierwotne zasady koszykówki pozwalały na rzucanie piłki w dowolnym kierunku za pomocą jednej lub obu rąk. Warto dodać, że pierwszą używaną piłką była ta stosowana w piłce nożnej. Zawodnik nie mógł biegać z piłką, ale musiał wyrzucić ją z miejsca, w którym została ona złapana.

Graczom nie wolno było pchać ani uderzać przeciwników. Pierwsze przewinienie uznawane było za faul, natomiast drugie naruszenie zasad skutkowało dyskwalifikacją zawodnika do czasu zdobycia kolejnego kosza. Podczas meczu sędziowie odnotowywali faule i mieli prawo dyskwalifikować graczy. Ponadto decydowali, kiedy piłka jest w polu i do której drużyny należy. Jeśli zespół popełnił trzy faule, drużyna przeciwna automatycznie zdobywała punkt. Kosz był uznawany, gdy piłka została rzucona lub odbita z boiska do kosza i w nim pozostała.

W przypadku gdy piłka spoczęła na krawędziach, a przeciwnik przesunął kosz, liczyło się to jako punkt. Kiedy piłka wyszła poza boisko, osoba, która jako pierwsza ją dotknęła, dostawała prawo do wznowienia gry. Osoba rzucająca piłkę miała na to pięć sekund, w przeciwnym razie piłka trafiała do drużyny przeciwnej. W przypadku spornych sytuacji sędzia rzucał piłkę prosto na boisko. Przy opóźnianiu gry przez zawodników sędzia ogłaszał faul i przyznawał piłkę drużynie przeciwnej. Początkowa historia koszykówki zakładała 15-minutowe połowy, z pięcioma minutami przerwy pomiędzy nimi. Drużyna, która w wyznaczonym czasie zdobyła więcej punktów, wygrywała. Jeśli mecz był nierozstrzygnięty, można go było kontynuować do momentu zdobycia kolejnego kosza.

Pierwsze historyczne mecze koszykówki

Pierwszy w historii koszykówki mecz rozegrano 21 grudnia 1981 roku w Springfield w stanie Massachusetts. Sala gimnastyczna miała długość 50 stóp (około 15 metrów) i szerokość 35 stóp (około 10,5 m). Naismith podzielił swoją 18-osobową klasę na dwie drużyny składające się z 9 zawodników: 3 graczy ofensywnych, 3 środkowych i 3 obrońców. Na mecz został również wyznaczony sędzia, który przed spotkaniem wpoił wszystkie podstawowe zasady gry. Mecz zakończył się wynikiem 1-0, a jedynego kosza zaliczył William R. Chase z odległości 25 stóp (ok. 7,6 m).

Inauguracyjny publiczny mecz w koszykówkę został rozegrany w gimnazjum YMCA w Springfield 12 marca 1892 roku. W starciu wzięli udział instruktorzy oraz uczniowie. Na historyczny mecz koszykówki przybyło około 200 widzów, którzy byli zaciekawieniu nowym sportem, o którym nigdy wcześniej nie słyszeli ani nie widzieli. Pierwsze oficjalne spotkanie zakończyło się zwycięstwem uczniów 5-1. W ciągu kolejnych tygodni popularność koszykówki gwałtownie rosła. Uczniowie innych szkół przedstawiali zasady gry swoim nauczycielom, a oryginalne zasady drukowano w uczelnianych czasopismach, które były rozsyłane po całym kraju. Dzięki dobrze reprezentowanej międzynarodowej grupie studentów uczelni w Stanach Zjednoczonych sport ten został również wprowadzony do wielu zagranicznych krajów.

Następnie koszykówkę wprowadzały do swojego harmonogramu zajęć szkoły średnie, a do 1905 roku sport został oficjalnie uznany za stałą grę zimową. W 1892 roku, w niecały rok po tym, jak Naismith stworzył koszykówkę, instruktorka gimnastyki w Smith College, Senda Berenson, wprowadziła tę grę do kobiecej lekkoatletyki. Historia koszykówki kobiecej rozpoczęła się w Stanford University of California, gdzie w Berkeley rozegrano pierwszy międzyuczelniany mecz między kobietami. W 1904 roku Międzynarodowy Komitet Olimpijski przedstawił koszykówkę na Igrzyskach Olimpijskich w St. Louis jako wydarzenie demonstracyjne. Dopiero w 1936 roku historycznie koszykówkę uznano za sport, w którym można zdobywać medale.

Rozwój koszykówki w XX wieku

W miarę szybkiego rozprzestrzeniania się sportu w całych Stanach Zjednoczonych zaczęły powstawać profesjonalne ligi, a fani koszykówki dopingowali swoje drużyny z rodzimego miasta. Pierwszą profesjonalną ligą była utworzona w 1898 roku National Basketball League (NBL), składająca się z sześciu drużyn na północnym wschodzie kraju. Liga ta przetrwała zaledwie pięć lat. Po rozwiązaniu w 1904 r. ligę przywrócono 33 lata później z zupełnie nowym systemem finansowania i z 13 zespołami. W 1906 roku doszło również do pierwszej zmiany zasad. Linię rzutów wolnych z trzech metrów przeniesiono na odległość czterech i pół metra. Ponadto zmieniono piłkę do koszykówki z białej na żółtą, aby była bardziej widoczna na boisku.

Jednym z pierwszych i najlepszych profesjonalnych zespołów był Original Celtics, który utworzono w 1915 roku w Nowym Jorku. Drużyna grała aż 150 spotkań w sezonie i dominowała do 1936 r. Rok 1949 można uznać za początek nowej historii koszykówki. Doszło wówczas do połączenia dwóch największych lig – National Baskebtall League oraz Basketball Association of America. Od późnych lat 50. XX wieku do lat 60. najlepszą drużyną było Boston Celtics, która zwyciężała w latach 1957, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1968 i 1969.

W 1979 roku historia koszykówki ponownie przyniosła kolejną i jakże istotną zmianę. Dodano linię rzutów za trzy punkty, a dwa lata później wprowadzono limit czasu na oddanie rzutu, wynoszący 24 sekundy. Druga zmiana była jedną z najważniejszych, ponieważ znacząco przyspieszyła grę i wpłynęła na wzrost popularności tego sportu. Następna duża zmiana w historii koszykówki nastąpiła w 2001 roku, kiedy NBA wprowadziło koncepcję obrony strefowej. Przed tą zmianą drużyny mogły grać tylko w obronie jeden na jednego, co oznaczało, że wszystkich pięciu graczy w drużynie grało jeden na jednego przeciwko pięciu graczom rywala. Po dodaniu do gry obrony strefowej zwiększył się ruch w ataku.

Zdjęcie: https://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie/zblizenie-na-malego-chlopca-grajacego-w-koszykowke_21189937.htm#query=basketball&position=11&from_view=search