Wiata WKD Warszawa Śródmieście zabytkiem

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał do rejestru zabytków wiatę znajdującą się nad wejściem na perony WKD na przystanku Warszawa Śródmieście.

Wiata została wzniesiona w 1963 r. według projektu stworzonego przez Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka. Śródmiejski przystanek stanowił stację końcową na trasie Warszawskiej Kolei Dojazdowej, dawniej Elektrycznej Kolei Dojazdowej, uruchomionej w 1927 roku przez spółkę „Siła i Światło” S.A., łączącej Grodzisk Mazowiecki i Milanówek z centrum stolicy. Powstanie stacji w obecnej lokalizacji tj. u zbiegu Al. Jerozolimskich z Al. Jana Pawła II związane było z przebudową i modernizacją kolei dojazdowej i warszawskiego węzła kolejowego w okresie powojennym. W 1951 roku upaństwowioną spółkę EKD przemianowano na Warszawską Kolej Dojazdową, opracowując następnie nowy przebieg miejskiego odcinka linii na terenie Warszawy, włączonego w wykop linii średnicowej wzdłuż Al. Jerozolimskich.

Jakie zabytki ofertuje warszawskie Bemowo? Polecamy kompleksowy przewodnik po dzielnicy.

Zejścia na peron były osłonięte parą wiat. Niestety do dziś zachowała się jedynie wschodnia wiata. Zachodnia (nieco mniejsza) została rozebrana około 1993 r. – Wiata nad zejściem do stacji kolejki WKD stanowi efektowne i zarazem funkcjonalne zwieńczenie dwukondygnacyjnej struktury przystanku, będąc jednocześnie jego najbardziej wartościowym architektonicznie elementem, tworzącym w przestrzeni miejskiej wyrazisty akcent. Dynamiczne formy zadaszenia dodatkowo podkreślone zostały przez urozmaicone asymetryczne linie podpór. Dzięki miękkim krzywiznom betonowej łupiny obiekt zyskał indywidualną ekspresyjną formę o wysokich walorach architektonicznych. Wiata jako dzieło powojennego modernizmu stanowi reprezentatywny przykład estetyki lat 60. XX w., dokumentując zarazem dorobek twórczy Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka, głównych projektantów architektury kolejowej Warszawy lat powojennych – podkreśla Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.

– Sam charakter konstrukcji, podobnie jak innych, równolegle wznoszonych zadaszeń przystankowych linii średnicowej, opierał się na spopularyzowanych w latach 50 XX w. cienkościennych strukturach łupinowych, które stanowiły wówczas dla rodzimych konstruktorów technologiczne wyzwanie. Z tego względu wiata jest obiektem o wysokich wartościach naukowych, będąc przejawem ówczesnej myśli technologicznej. Wpisana do rejestru zabytków wiata stanowi jedno z dwóch pierwotnie wzniesionych zadaszeń, dlatego zachowanie i właściwa konserwacja obiektu, będącego jedynym dokumentem pierwotnej koncepcji architektonicznej całego przystanku, leży w interesie społecznym. Budowla dokumentuje ponadto rozwój Warszawskiej Kolei Dojazdowej, stanowiącej istotny element systemu połączeń aglomeracyjnych – dodaje konserwator.